ERTUĞRUL FİRKATEYNİ JAPONYA'DA BİR OSMANLI GEMİSİ SERGİSİ
KAÇIRILMAMASI GEREKEN BİR SERGİ:
ERTUĞRUL FİRKATEYNİ " JAPONYA'DA BİR OSMANLI GEMİSİ" 120. YIL SERGİSİ
18 Ekim - 5 Kasım 2010
SUALTI ARKEOLOJİ ENSTİTÜSÜ - Barbaros Hayrettin Paşa Cad. Sualtı Sokak No.6 Bodrum (Turgutreis Bodrum Asfaltından Bodrum Devlet Hastanesine sapınız. İlk soldaki sokağa giriniz. Sergiyi Cumartesi Pazar dışında hergün 09:00–17:00 saatleri arasında ziyaret edilebilirsiniz.)
Eğitici ve yakın denizcilik tarihimize ışık tutması açısından bilhassa gençlere ve okullara tavsiye edilir.
Japonyadan dönerken 1890 yılında batan Ertuğrul Fırkateyi'nde yapılan kazı çalışmalarında çıkarılan 828 parça Bodrum'da Sualtı Arkeolojisi Enstitüsü galerisinde 5 Kasım 2010'e kadar sergileniyor.
Sultan II. Abdülhamit tarafından iyi niyet ziyareti için Japonya’ya gönderilen ve dönüş yolculuğu sırasında fırtınaya yakalanarak 16 Eylül 1890 tarihinde Japonya’da Kushimoto açıklarında batan 550 denizcisi ile sulara gömülen Ertuğrul Fırkateyni'nde yapılan kazı çalışmalarında çıkarılan 6 bin parçadan konservasyonu tamamlanan 828 adedi Bodrum Sualtı Arkeoloji Enstitüsü salonlarında 18 Ekim 2010 tarihinde sergilenmeye başlandı.
INA-Sualtı Arkeolojisi Enstitüsü ve BOSAV-Bodrum ve Karya Kültür, Sanat ve Tanıtım Vakfı ve Kuşimoto Belediyesi'nin katkıları ile düzenlenen ''Ertuğrul Fırkateyni-Japonya'da bir Osmanlı Gemisi 120.Yıl Sergisi" daha sonra Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Antalya, Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Denizli, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Fethiye, Gaziantep, Giresun, Kayseri, Konya, Kuşadası, Nevşehir, Manisa, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Trabzon, Zonguldak'ın da aralarında bulunduğu 20 ilde devam edecek.
76 metre uzunluğunda 15 metre genişliğindeki Ertuğrul fırkateyninden çıkarılan eserler arasında yer alan Gemiye ait ahşap parçalar, Çiviler, vidalar, zinciler ve diğer malzemeler, Yaklaşık 666 porsiyon yemek pişirilen geminin yemek kazanı, Ortasında Japon imparatorluk ailesinin sembolü olan krizantem bulunan dekoratif tabak, Denizci ışıkları ve aletleri, Bir parfüm şişesi de dahil olmak üzere çeşitli cam parçalar, Bandoya ait müzik aletleri, Denizcilerin Japonya’dan ailelerine götürmek üzere aldığı tahmin edilen hediyelik tabaklar, Kemer tokası ve düğme gibi, denizcilerin kişisel eşyaları, Madeni paralar, İmparatorluk mühürlü beyaz porselen tabaklar, Winchester tüfek kalıntıları ve mermiler, Yokohama porseleninin Japonya sınırları dahilindeki kalan tek örneği sergileniyor.
Ayrıca Ertuğrul Fırkateyni’nin battığı Kushimoto kentinin bulunduğu Wakayama Eyaleti de sergide afişler ve görsel sunumlarla tanıtılıyor.
Ertuğrul Fırkateyni'ndeki çalışmalar Türk Arkeoloji tarihinde yurt dışında yapılan ilk bilimsel kazı özelliği taşıyor. 2011 yılının Şubat ayında kazı çalışmalarına yeniden başlanacak.
INA - SUALTI ARKEOLOJİ ENSTİTÜSÜ
Türkiye’de Sualtı arkeolojisinin başlaması 1958 ve 1959 yıllarında fotoğrafçı ve gazeteci olan Peter Throckmorton’un sualtı hakkında bir kitap yazmak için Bodrum’a gelmesi ile başlamış.
Peter Throckmorton yaptığı araştırmalar ve birkaç kazı çalışmaları neticesinde bu yörede eski batıklar olabileceğini düşünmüş bunun üzerine Kemal Aras isimli Bodrum’lu bir sünger dalgıcının 11-12 tane eski batık göstermesi ile deniz altındaki batıkların da aynı toprak altında kalmış eserler gibi arkeolojik kazılarla ortaya çıkarılabileceğine inandığından maddi destek aramaya başlamış. Türkiye’de Gordion kazılarını yapan Dr. Young’un öğrencisi George Bass’ın bu sualtı kazısına başkanlık yapması ile Türkiye’de sualtı arkeolojisi başlamış oldu. 1971'da George Bass’ın düşüncelerinde sualtı arkeolojisi ile ilgili bir merkez ya da bir enstitü fikri belirmeye başlamıştı. 1973 yılında, George Bass bağlı bulunduğu Pennsylvania Üniversitesinden ayrılarak Amerikalı, Türk, İngiliz ve İsrailli elemanlardan oluşan özel bir kuruluş olan Sualtı Arkeoloji Enstitüsü’nün kurulmasına öncülük etmiştir. George Bass meslektaşları ve dostları yardımıyla ve bazı vakıf ve destekçilerinin bağışları ile ilk adı AINA-Amerikan Sualtı Arkeoloji Enstitüsü’nü kurarak bugünkü INA’nın temelini atmıştır.
Bugüne kadar dört ayrı kıtada sualtı kazıları, araştırmalar ve restorasyon çalışmaları gerçekleştiren Enstitü’nün idari heyeti Amerikalı, Fransız ve Türklerden oluşmuş ayrıca deniz aşırı merkezi Bodrum’da bulunmaktadır. Türkiye’deki batıkların (Gelidonya Burnu, Şeytan Deresi, Yassıada , Bizans Cam Batığı, Seçe Limanı, Helenistik Batık, Ulu Burun, Selimiye-Bizans Batığı, Tektaş Burnu-Klasik Batık ve Papuç Burnu-Eski Batık) çıkartılmasına destek vermiş ve gelişmesine yardımcı olmuştur. 1975'de Texas A&M Üniversitesi bünyesine katılan AINA-Amerikan Sualtı Arkeoloji Enstitüsü daha sonra INA-Sualtı Arkeoloji Enstitüsü’ne dönüştü.
Enstitü'nün Türkiye’deki Sualtı kazıları TC Kültür ve Turizm Bakanlığı izni ile yapılmakta, konservasyon çalışmaları ise yine TC Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan izin ile INA’nın Bodrumdaki Nixon Griffis Konservasyon Laboratuarında ve Sualtı Arkeoloji Müzesi Laboratuarında gerçekleştirilmektedir.
INA-Sualtı Arkeolojisi Enstitüsü, "Ertuğrul Firkateyni" projesi kapsamında Ertuğrul Firkateyni batığının gün yüzüne çıkarılması için çalışmalar 2006'da başlamıştı.
BOSAV - BODRUM VE KARYA KÜLTÜR, SANAT VE TANITIM VAKFI
1994'de Bülent Akkurt ve arkadaşları tarafından kurulan "Bodrum ve Karya Bölgesi Kültür Sanat ve Tanıtım Vakfı' isminden de anlaşılacağı gibi özellikle Bodrum ve Karya Bölgesinin kültür ve sanat yaşantısına katkıda bulunmak ve kaybolmakta olan kültür varlıklarımızı korumak amacıyla kurulmuştur.
Bodrum ve Karya Bölgesinin tanıtımında önemli görevler üstlenen Vakıf çeşitli etkinliklerde bulunmaktadır. "Ertuğrul Fırkateyni-Japonya'da bir Osmanlı Gemisi 120.Yıl Sergisi" bunlardan biridir.
Vakıf Amerikan Deniz Araştırma Vakfına ait ve Atlas Okyanusu'nda 1912 yılında batan Titanic yolcu gemisinin bulunmasında kullanılan Nautilus isimli araştırma gemisi ile işbirliği yapılmaktadır. Türkiye karasularında araştırma yapmak ve tarihimizin gizli kalmış bölümlerini ortaya çıkartmak için çalışmalara başlanacaktır. Dr. Ballard'la yapılan işbirliğinden sonra diğer deniz araştırmacılarını da yöreye çekerek ve Bodrum'u deniz araştırmalarının merkezi yapmak yolunda çalışmalar yapılacaktır. Dr. Ballard ve ekibinin başta Titanic olmak üzere yaptığı çalışmalar Nautilus araştırma gemisinde teşhir edilecek. Gemiyi gezenler 6 bin metre derinliğe inerek çekim yapan sistemleri ve gemiden bin 400 okula canlı yayın yapabilen merkezini izleyebilecek. Nautilus araştırma gemisi bundan sonra isteyen Türk bilim adamlarının kullanımına da açılacak. Türk sularında daha derinlere inebilme imkanı bulacak. Geminin finansal desteğini sağlayan "National Geographic" Türkiye'nin tarihi ve kültürel zenginliklerini tanıtan programlar yapacak.
NAUTILUS
Üzerinde kurulu sistemi ile dikkatleri üzerine çeken Nautilus araştırma gemisinde 16'sı teknik 25'i bilimsel çalışma yapmak üzere 41 kişi bulunuyor. 64 metrelik gemide 6-7 bin metre derinliğe inerek çekim yapma imkanı sağlayan sistemler bulunuyor. 10,5 metre genişliğindeki gemi 12 deniz mili hız yapıyor.
Vakıf ayrıca Bodrum Rock Festivalini destekleyerek sanatsal anlamda katkıda da bulunuyor.
ERTUĞRUL FIRKATEYNİ'NİN ÖYKÜSÜ
Bugünkü Türk-Japon dostluk ilişkileri Osmanlı padişahı II. Abdülhamit tarafından Japonya’ya gönderilen Ertuğrul adlı firkateynin dönüş yolculuğu sırasında batması ile başladı. İki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kurulması daha 1875 yılında Japonya’da gündeme gelmişti. Bu durumu Japon Dış İşleri Bakanı Terashima Munenori, Başbakan Sanjo Sanetomi’ye; "Türkler Hıristiyan olmayan batı milleti olarak Avrupalılar ile diplomatik ilişkilerde bulunuyorlar, bu bakımdan Japonlar’a benziyorlar. Biz de onlardan çok şeyler öğrenebiliriz. Dolayısıyla onlar ile diplomatik ilişkileri açarsak bizim için faydalı olacak” diye arz etti. Ancak resmî görüşmeler 1881 yılında gerçekleşebildi ve o yıl, Japon Dış İşleri Müşaviri Yoshida Masaharu İstanbul’a gelerek Sultan II. Abdülhamit ile görüştü. Bu ziyareti Eylül 1887’de Prens Komatsu’nun ziyareti takip etti. Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit, 1878 yılında Avrupa seferi için İstanbul’a uğrayan Japon savaş gemisi Seiki’nin komutanına “Ben de ülkenize harp gemimizi gönderip kaptanım ve subaylarım vasıtasıyla imparatorunuza selamımı iletmek istiyorum” şeklinde dile getirdiği düşüncesini ise 11 yıl sonra gerçekleştirdi. 1889 yılında Sultan II. Abdülhamit Osmanlı donanmasından bir geminin eğitim gemisi olarak Japonya taraflarında dolaşmak üzere nisan ayı ortalarında yola çıkarılmasını istedi. Japonya’ya gidecek heyet başkanlığına Albay Osman Bey, gemi komutanlığına da Ali Bey seçildi. Bu görev için seçilen Ertuğrul firkateyni hem yelken donamına hem de makineye sahipti. Ertuğrul firkateyni ile gönderilecek olan subaylar ile Deniz Harp Okulu mezunu öğrencilerin okulda öğrendikleri denizcilik teknik ve bilgilerini uygulama sahasına koymaları için geminin daima yelkenle seyir yaptırılması emredildi. Gemi ile Japon İmparatoru’na Osmanlı Padişahı tarafından gönderilecek mektup, nişan ve içinde atların da bulunduğu çeşitli hediyeler de götürülecekti. Ertuğrul Firkateyni, 14 Temmuz 1889’da mürettebat ve öğrencilerden oluşan 612 kişilik heyetle İstanbul’dan hareket etti. Firkateyn 27 Temmuz’da Süveyş Kanalı’ndan geçerken iki kere kazaya uğradı. 30 Ağustos’ta havuza alınan Ertuğrul Firkateyni onarımı tamamlandıktan sonra 23 Eylül 1889’da Süveyş’ten hareket ederek Japonya yolculuğuna devam etti. Ertuğrul Firkateyni Cidde’den sonra 7 Ekim’de Aden’e, 20 Ekim’de Bombay’a, 1 Kasım’da Kolombo’ya ve 15 Kasım’da da Singapur’a ulaştı. Bu sırada Osman Bey 25 Kasım 1889’da tuğamiral rütbesine yükseltildi. Ertuğrul firkateyni kötü hava ve koÅNmüre olan ihtiyaç nedeniyle Singapur’dan 22 Mart 1890’da hareket ederek 26 Nisan’da Hong Kong’a ulaştı. 22 Mayıs’ta Nagasaki’ye ve 7 Haziran 1890’da da İstanbul’dan ayrılışından yaklaşık on bir ay sonra son durağı olan Yokohama Limanı’na ulaştı. Osman Paşa, 13 Haziran 1890’da Japon İmparatoru Meiji’nin huzuruna çıkıp Osmanlı Padişahı II. Abdülhamit’in mektubu ile nişan ve hediyelerini takdim etti. İmparator da Osman Paşa ile beraberindekilere nişanlar hediye edip bizzat katıldığı bir ziyafet verdi. Bahriye Nezâreti tarafından Osman Paşa’ya gönderilen 14 Haziran 1890 tarihli emirle Japonya’nın Uraga, Hyogo ve Nagasaki, Çin’in Şangay gibi limanlarında birer ay beklenerek uygun rüzga^rlarla yani kömürden tasarruf edilerek İstanbul’a dönülmesi emredildi. Bu sırada Ertuğrul mürettebatı arasında kolera hastalığı görüldü
ve 11 kişi vefat etti. Gemi Nagaura’da karantinaya alındıktan sonra Yokohama’da bulunduğu sırada 14 Eylül 1890’da yola çıkmasına karar verildi. Japonlar, o sıralarda yaklaşmakta olan büyük bir tayfun nedeniyle geminin hareketinin ertelenmesi önerisinde bulunmalarına rağmen Osman Paşa aldığı emre uymak zorunda kaldı. Ertuğrul firkateyni, Yokohama’dan ayrılarak İstanbul’a doğru hareket etmesinden kısa süre sonra 16 Eylül 1890 gecesi Kii Yarımadası’nın Kaşinozaki Feneri önünde tayfuna yakalanarak battı. Ertuğrul’un mürettebatından 69 kişi kurtuldu, Osman Paşa ve Ali Bey’in de dâhil olduğu büyük bir kısmı şehit oldu. Kurtulanlara ilk yardımı Kaşinozaki Feneri görevlileri ile Ooşima köylüleri yaptı. Şehit olanların naaşları Kaşinozaki Feneri yakınlarında bir tepeye gömülerek ilk Ertuğrul Şehitliği inşa edildi. Ooşima’dan Kobe’ye getirilen yaralılar imparator tarafından gönderilen özel doktorlar tarafından tedavi edildi. Ertuğrul firkateyninde şehit olanların aileleri için 5 Ekim 1890 tarihli padişah emri ile yardım kampanyası başladı. Japonya’da da Yiji Şimpo Gazetesi kazazedelerin aileleri için yardım kampanyası düzenledi. Ertuğrul kazazedeleri iyileştikten sonra Japon İmparatoru tarafından görevlendirilen Hiei ve Kongo adlı savaş gemileri ile 2 Ocak 1891’de İstanbul’a getirildi. Japon gazetesi ve Haragiro Yamada tarafından toplanan yardımlar teslim edildi. Japon gemileri 23 Mayıs 1891’e kadar İstanbul’da kalarak ülkelerine geri döndü.
Kazanın yıldönümlerinde Ertuğrul firkateyni şehitlerinin gömülü olduğu şehitlikte Japonlar tarafından geleneklerine göre bir anma töreni yapılmaktadır.
EROL ÜNAL
Mustafa Delioglu
BASINDA ÇIKAN HABERLER
BIGG ISTANBUL SANAT HABERLERİ
http://www.bigglook.com/biggistanbul/kultur/aktv_detay.asp?aa_id=6&aktv_id=61479&subof=
BODRUM AJANS YAYIN GRUBU
BODRUM AJANS
http://www.bodrumajans.com.tr/bodrum-ajans-haber-detayi.php?haberno=551
BODRUM LIFE
http://www.nereyegidilir.com/events/habergoruntule.asp?bolum=1397&katid=90
BODRUM YARIMADA GAZETESİ
http://www.yarimada.net/gundem/9616-erturul-frkateyni-gidiyor
EVET BENİM SANAT KÜLTÜR HABERLERİ
EVET BENİM SANAT HABERLERİ
http://www.evetbenim.com/haber/haberdetay/15106-Ertugrul_Firkateyinde_yapilan_kazi_calismalarinda_cikarilan_828_parca_Bodrumda_Sualti_Arkeolojisi_Enstitusu_Galerisinde_31_Ekim_2010e_kadar_sergileniyor..htm
HABERDAR SANAT HABERLERİ 1
HABERDAR SANAT HABERLERİ
http://www.haberdaret.com/ertugrul-firkateyni-japonya-da-bir-osmanli-gemisi-120.yil-sergisi-
SANATKOOP SANAT HABERLERİ 1
SANATKOOP SANAT HABERLERİ
http://sanatkop.com/index.php/1890da-batan-ertugrul-firkateyi-nden-cikarilanlar-sergileniyor/
SANTKOP BOSAV VAKFI
SANATKOP - SUALTI ARKEOLOJİ ENSTİTÜSÜ
SERGİ REHBERİ SERGİ HABERLERİ
http://sergirehberi.com/sergi_detay.asp?q=Ertugrul+Firkateyni+Sergisi+Detay+Bilgi&s_id=1851&g_id=591&t=1300
SİİR SANATI BLOG
http://www.siirsanati.com/v1/index.php?option=com_content&view=article&id=727&Itemid=116
TURGUTREIS LIFE
http://www.turgutreislife.com/haber/162/17/bodrumda-ertugrul-firkateyni-japonyada-bir-osmanli-gemisi-120yil-sergisi
WAKAYAMA VALİSİ NISAKA’NIN MESAJI:
Tufan Turanlı
BOSAV Vakfı Başkanı
2010 yılı Japon ve Türkiye halkları için çok önemli bir yıldır. Bundan 120 yıl once Ertuğrul Firkateyni dönüş yolculuğunda Kushimoto yakınlarındaki Oshima Adasi önlerinde kayalara çarparak batmış, kurtulan 69 denizci dışındakiler hayatlarını kaybetmişlerdir. Bu trajik kaza Türkiye ile Japonya arasındaki günümüzdeki sıcak ilişkilerin temelini oluşturmuş ve bu hikaye nesilden nesile geçmeye başlamıştır. Kushimoto’da defnedilen Ertuğrul şehitlerinden ve Firkateynden bazı kalıntılar ‘Türkiye’de Japon Yılı’ kapsamında ülkelerine dönmüşlerdir.
Wakayama Valisi olarak ilişkilerimizi bir çok alanlarda iş birliği yardımıyla gelişmesini sağlamak benim misyonlarımdan birisidir. Ertuğrul Firkateyni Projesi ve takiben açılan bu sergiler bu işbirliğinin ve anlayışın en güzel örneklerinden birisidir.
Bir kez daha, bu serginin hazırlanması için gösterdiğiniz gayret ve emek için teşekkür eder, bu fırsatla sizi ve ekibinizi kutlarım.
Yoshinobu NISAKA
Wakayama Eyaleti Valisi
KUSHİMOTO BELEDİYE BAŞKANI TASHIMA’NIN MESAJI:
Sayın Bodrum Halkı, Basın Mensupları
Herşeyden once, Kushimoto halkı adına, Ertuğrul Sergisi’nin Bodrum’da açılmasından dolayı gönülden kutluyorum.
Hepinizin bildiği gibi, Ertuğrul Firkateyni Projesi kazısı Tufan Turanlı tarafından 2007 yılında uzun bir araştırma çalışması sonunda başlatılmıştı ve günümüze kadar sürmüştür. Bu süreç içinde Sn. Turanlı ve Japon dalgıçlarında içinde olduğu ekibi Ertuğrul’a ait altı binden fazla eserin kazısını gerçekleştirmişlerdir. Bu kazıda sadece eserleri değil Ertuğrul Firkateyninin ve beşyüzden fazla şehidin anısını çıkarmışlardır.
120 yıl once Türk ve Japon halkları Ertuğrul trajedisini yaralarını sarmak için beraberce çalıştılar. Bu ortak çalışma ruhu iki ülkemiz bu gün daha da güçlü olarak bulunmaktadır.
Ertuğrul Firkateyni Projesi bu iki ülkenin dostluk ve ortak çalışma ruhunun en güzel örneklerinden birisidir. Ertuğrul Firkateyni Projesi bu dostluk ruhundan dolayı önemli, değerli ve kutsaldır.
Bu sergide teşhir edilen Ertuğrul kalıntıları, yürekten umarım ki ziyaretçilere Ertuğrul şehidlerinin anısını hatırlatacak ve hissettirecek, ve iki ülkemizin yakın dostluk bağlarının temelini oluşturan bu olayın farkına varmalarını sağlayacaktır. Bu fırsatla, Sn. Tufan Turanlı ve çalışmalarda emeği geçen tüm ekibine böyle mükemmel ve değerli sergiyi Bodrum halkına sundukları için gönülden teşekkür ederim.
Bu mesajıma son verirken, tüm Bodrumlulara Kushimotoyu ikinci bir kentleri olarak düşünmelerini isterim. Kapılarımız sizlere daima açık olacaktır. Ziyaretiniz için kentimizie ulaşımınız için Kushimoto’nun Elçisi olan Tufan Turanlı’ya danışmaya çekinmeyin.
Halkım ve ben sizleri Kushimoto’da çok yakında ağırlamak için sabırsızlanıyoruz.
Kushimoto Belediye Başkanı
Katsumasa TASHIMA
18 Ekim 2010